İnsanlık için Küresel Kadın Şartı, beş ilke ve 31 bildirim şeklinde, kadınların yaratmayı istediği dünyayı tanımlar. Bu bildirimler bazılarına ütopik gelebilir. Bu bildirimlerin birer gerçeklik haline gelmesi için pekçok koşulun yerine getirilmesi gerektiğini biliyoruz. O nedenle, Şart’ın tasarlanması esnasında Yürüyüşe katılan kadınların görüşüne başvurularak hazırladığımız, gerekli koşulları içeren bu belgeyi ekledik. Liste tamamlanmış olmaktan çok uzaktır ve her kadının ülkesindeki duruma uyarlaması gerekmektedir.

Bu belge, 2000 yılında Dünya Kadın Yürüyüşü için politik zemini işlevi gören ve Şart’ın tanımladığı dünyanın yaratılması için gerekli koşullara ilişkin tartışmamızı zenginleştiren 17 dünya talebiyle aynen devam eder. Bu belgede gerekli koşulların ardından 17 talep gelir.

  1. Kadınlar aynı ya da eşit işler karşılığında erkeklerle eşit ücret alır; aynı haklardan ve avantajlardan eşit olarak yararlanır.
  2. Çocuklarla yetişkinler arasında cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmak için önlemler alınır.
  3. Ev-içi emek, eğitim, çocuklarla yaşlıların bakımı kadınlarla erkekler arasında eşit olarak paylaşılır. Bu işleri yapanlar sosyal haklardan yararlanır.
  4. Birlikteliğin biçimine bakılmaksızın, çiftler ve aile içinde eşler eşittir. Hiçbir aile modeli bir diğerinden daha değerli olamaz.
  5. Kadınlar kendi kimlik belgelerine sahiptir.
  6. Kadınlar mülkiyet, toprak ve krediden medeni durumlarına bakılmaksızın eşit olarak yararlanır.
  7. Doğum kontrolü kadınların ve erkeklerin sorumluluğundadır. Doğum kontrolü ile kendilerini cinsel yolla bulaşan hastalıklardan nasıl koruyacakları hakkında güvenilir, rafsız bilgiye ulaşır; ücretsiz, güvenilir ve nitelikli sağlık sisteminden yararlanırlar.
  8. Kadınlar; güzel, itaatkâr, sessiz ve çalışkan olmalarını gerektiren bir davranış modelini empoze eden, ataerkil toplumsal ve kültürel zorunluluklara itaat etmeme hakkına ve yetkisine sahiptir.
  9. Anayasal, mezhebe-dayalı olmayan, demokratik bir Devlet; tam bir temsil, katılım, cinslerin temsili, ayırımcılığın olmadığı ve işbirliğinin, özgürlüğün ve ortak servet üzerinde kamu kontrolünün karakterize ettiği barışçıl demokrasi çerçevesinde yaratılabilir.
  10. Biyolojik ve kültürel çeşitlilik toplumsal fayda olarak korunur. Geleneksel ilaçlar her toplumda tanınır ve değeri bilinir. Her yaştan kadınların, köylü kadınlarla yerli kadınların ve diğer bütün toplulukların ve halkların bu alandaki bilgisi tanınır ve değeri bilinir.
  11. Kadınlarla erkeklerin ücretli yaptıkları işleri, ailevi, toplumsal, politik ve kültürel sorumluluklarıyla dengeleyebilmeleri için tedbirler alınır. Eşit fırsat ilkesi temelini oluşturur.
  12. İşçiler toplanma, örgütlenme ve sendikalaşma hakkına sahiptir.
  13. Vergi muafiyetine, vergi cennetine ve dolandırıcılığa son vermek için uygun koşullar oluşturulur.
  14. Her birey evrensel kamu programları aracılığıyla sosyal güvenlikten yararlanır.
  15. Hakların ihlal edilmesi halinde, hak ihlallerini teşhir etmek için ve bireylere ya da toplumlara karşı işlenen suçların tazmin ve telafisini fiilen sağlamak için gerekli her önlem alınır.
  16. Diğerlerin haklarını ihlal eden kişiler kendi eylemlerinden sorumludur. Hiç kimse ceza muafiyetinden yararlanamaz.
  17. Yolsuzlukla ve keyfi hareketlerle mücadele etmek için etkili araçlar oluşturulur.
  18. Zulüm ve şiddetten kaçan bireylerin, özellikle cinsel şiddet ve şiddetin herhangi biçiminden kaçan kadınların güvenli bir ülkede sığınma elde etme hakkı vardır.
  19. Toplumsal hareketler örgütlenir, görüşlerini ifade eder ve baskıya uğrama korkusu olmaksızın tam bir özgürlük içinde hareket eder.
  20. Şiddettin, kamusal ya da özel nitelikte, barış dönemlerinde ya da savaş dönemlerinde yaşansın, özel olarak kadınlara yönelik olan şiddetin her biçimini yasaklayan ve mahkum eden yasalar onaylanır ve etkili bir biçimde yaşama geçirilir. Tecavüz bir silah ve savaş suçu olarak kabul görür.
  21. Barış kültürünü, şiddete başvurmamayı ve çatışma önleme teşvik eden; savaşçı, erkek egemen, tahakkümcü, sömürücü ve rekabetçi mizaçlı tutum ve davranışların meşruiyeti mücadele eden eğitim ve öğretim programlarından bütün kadınlarla erkekler yararlanır. Düşmanca ve aşağılayıcı kadın ve erkek kadın temsilleri bütün iletişim araçlarının dışında bırakılır.
  22. Askeri araştırmalara sivillere yönelik araştırmalar lehine son verilir. Silah endüstrisi tasfiye edilerek, sağlık, istihdam ve eğitim programları için kullanılmak üzere dönüştürülür. Yakında savaş ya da silahlı çatışma belirtileri ortaya çıktığı zaman, önlemek için barışçıl metotlar kullanılır. Şayet bir savaş ya da silahlı çatışma zaten başlamışsa son vermek için barışçıl yöntemler kullanılır. Kadınlar bu sürece, toplumsal yeniden inşa ve barışı güvenceye alacak bir Devlet oluşturma sürecine aktif olarak katılırlar.
  23. Kadınlar; insanların eşitlikçi bir biçimde temsil edildiği, herkesin çıkarını gerçekten savunan, barışı tesis eden ve yoksullukla şiddete son veren bir küresel demokratik sistem içinde eşit temsile sahiptir. Bu organ, halkların egemenliğini ve kendi kaderlerini tayin hakkını güvence altına alır; topraklarını işgalden korur ve doğal zenginliklerini korur. Bu sistem, şeffaflık içinde çalışır ve faaliyetleri kendisini oluşturan toplumların üyelerince kontrol edilir.

DÜNYA KADIN YÜRÜYÜŞÜNÜN TALEPLERİ, 1998 yılında kabul edildi ve 2001 yılında yeniden gözden geçirildi.

YOKSULLUĞA SON VERMEK İÇİN

Y-1 Bütün Devletlerin yoksulluğa son vermeyi amaçlayan bir yasal bir çerçeve ile stratejiler benimsemesi. Yasal bir çerçeve, genel geniş kapsamlı, izlenecek genel kuralları koyan, ilkeleri bildiren ve hedefleri koyan bir “şemsiye” yasadır. Bu yasal çerçeve, hükümetin aynı konuya, özellikle yoksulluğun ortadan kaldırılmasına ilişkin olarak çıkarmak isteyeceği diğer yasalar için temel oluşturmalıdır. “Yasal çerçeve” terimi ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir. Bazı Latin Amerika ülkelerinde, örneğin, “ulusal gündem” terimi kullanılmaktadır.

Bu yasal çerçeve, kadınların kendi haklarını kullanması yoluyla ekonomik ve sosyal bağımsızlığını güvence altına alan önlemler içermelidir. Özellikle kadınların haklarını kullanırken ayırımcılığa maruz kalmamasını ve aşağıdakilere ulaşmalarını sağlayacak yasaların, programların, eylem planları ve ulusal projelerin kabul edilmesi için tedbirler içermelidir:

TEMEL KAYNAKLAR
Temiz su
Halkın gıda güvenliğini sağlamak için gıda üretimi ve dağıtımı
Uygun konut
Temel ve üremeyle ilgili sağlık hizmetleri
Sosyal koruma
Yaşam-boyu gelir güvencesi

KÜLTÜR
Kültürlerin homojenleştirilmesi sürecine bir son verilmesi

YURTTAŞLIK
İlgili belgeleri (nüfus cüzdanı) edinme hakkı yoluyla yurttaşlığın tanınması
Politik karar alma organlarına eşit katılım

DOĞAL VE EKONOMİK KAYNAKLAR
Aile servetinin sahipliği ve mirasın adilane dağılımı
Kredi

EĞİTİM KAYNAKLARI
Okuma-yazma
Mesleki eğitim
Bilimsel ve teknolojik bilgi

İŞYERİNDE EŞİTLİK
Ulusal ve uluslararası düzeyde adil ve eşit ücret
Asgari sosyal ücret
Evde ve ekonominin kayıt dışı sektörlerinde çalışmaya ilişkin yasal koruma
Sendikalaşma ve örgütlenme özgürlüğü
Karar alma görevleri
Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından kabul edilen (serbest ticaret bölgeleri de dahil olmak üzere bütün işyerlerinde) çalışma standartlarına saygı gösterilmesi

GÖREV PAYLAŞIMINDA EŞİTLİK

Devletler aile sorumluluklarının (çocukların eğitimi ve bakımı ile ev işleri) paylaşılmasını teşvik etmek için özendirici önlemler geliştirmelidir ve ailelere anne-babanın çalışma düzenine göre ayarlanmış çocuk bakımı, toplu mutfaklar, çocuklara ev ödevinde yardımcı programlar gibi somut destek sunmalıdır. Devletler bu nedenle ataerkil değerleri sonlandırmak için bütün olanaklı önlemleri almalı ve aile yapısının demokratikleştirilmesi doğrultusunda toplumu duyarlı hale getirmelidir.

Kadınlar, aynı zamanda, kültürün homojenleştirilmesi sürecine ve piyasanın ihtiyaçlarına uygun olarak kadınların medyada pazarlanmasına ve metalaştırılmasına son verilmesini talep etmektedir. Devletlerin ve uluslararası örgütlerin yozlaşmaya karşı koyması ve engellemesi için ısrar etmektedir.

Hükümetlerin yaptığı bütün eylemler, yasal düzenlemeler ve işler şu göstergelerin ışığında değerlendirilecektir:

  • İnsani Kalkınma Raporunda (1997) sunulan İnsani Yoksulluk Endeksi (HPI),
  • Birleşmiş Milletler Kalkınma Programında sunulan İnsani Kalkınma Endeksi,
  • İnsani Kalkınma Raporunda (1995) önerilen cinsiyetle ilgili kalkınma endeksi (iktidar görevlerinde kadınların temsiline ilişkin göstergeler de dahil),
  • Uluslararası Çalışma Örgütünün Yerli halkların haklarına dair 169 sayılı Sözleşmesi

Y-2 Acil önlemlerin uygulanması :

Tobin Vergisi; bu vergiden sağlanacak gelir,

  • toplumsal kalkınma için ayrılan;
  • uluslararası topluluğun bütünü tarafından demokratik bir şekilde;
  • temel insan hakları ve demokrasiye saygı kriterlerine göre ;
  • kadınların ve erkeklerin eşit temsiliyle yönetilen ve
  • (aşırı yoksulluk içinde yaşayan 1.3 milyar insanın 70%’ini temsil eden) kadınların ulaşması tercih edilen özel bir fona aktarılacaktır.

Zengin ülkelerin gayri safi milli hasılasının (GSMH) % 0.7’sinin gelişmekte olan ülkelere yardım olarak yatırılması;

Kadınların ve çocukların temel haklarının savunulması için gerekli olan Birleşmiş Milletler programlarına, UNIFEM’e (BM Kadın Programı, UNDP’ye (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı) ve UNICEF’e (BM Çocuk Fonu) yeterli kaynak aktarılması ve bu programların demokratikleştirilmesi ;

Yapısal uyum programlarına son verilmesi ;
Sosyal harcamalar ve kamu hizmetlerindeki kesintilere son verilmesi ;
Çok-taraflı Yatırım Anlaşmsının (MAI) reddedilmesi.

Y-3 Sorumluluk, bilginin ve hesapların şeffaflığı ilkelerini dikkate alarak bütün Üçüncü Dünya ülkelerinin borçlarının iptal edilmesi .

Jubilee 2000 kampanyasının hedeflerini destekleyerek gezegenin en yoksul 53 ülkesinin borçlarının derhal iptal edimesini talep ediyoruz. .

Daha uzun vadede bütün Üçüncü Dünya ülkelerinin borçlarının iptal edilmesini, borç silme işlemini denetleyecek bir mekanizmanın oluşmasını ve bu paranın yoksulluğu ortadan kaldırmak amacıyla ve yapısal uyum programlarından en çok etkilenmiş, çoğunluğu kadınlardan ve kız çocuklarından oluşan insanların refahı için kullanılmasının güvence altına alınmasını talep ediyoruz.

Y-4 Uluslararası yardımlarda bağış yapan ve alan ülkeler arasında 20/20 formülünün uygulanması.

Bu projede, bağış yapan ülkenin toplam katkısının %20’si sosyal kalkınmaya ayrılmalı ve bağışı alan devletin harcamasının %20’si sosyal programlar için kullanılmalıdır.

Y-5 Ekonomi üzerinde otorite sahibi, yeryüzündeki bütün ülkelerin eşitlikçi ve demokratik temsiline (yoksul ve zengin ülkeler arasında eşitliği sağlama) ve kadınlarla erkeklerin eşit temsiline dayalı monolitik olmayan politik bir dünya örgütlenmesi .

EKONOMİK SORUNLAR

Dünya Yürüyüşü adil, katılımcı ve sosyal uyumu sağlayan bir dünya oluşturmaya katkı sunma beklentisiyle Ekonomik ve Mali Güvenlik Konseyi’nin sorumluluk üstlenmesi için daha yapısal bir talep ileri sürmektedir:

  • gezegenin zenginliklerinin adil ve eşit paylaşımına, sosyal adaleti ve dünya nüfusunun, özellikle bu nüfusun yarıdan fazlasını oluşturan kadınların refahını iyileştirmeye yönelen; mali piyasalar üzerinde kontrol uygulayan, yeni bir dünya finans sisteminin kurallarını yeniden tanımlama;
  • piyasaları “silahsızlanma”, toplumlara zarar vermesini ve sistematik olarak istikrarsızlık, güvensizlik ve eşitsizlik yaratmasını engelleme;
  • aralıksız denetimlerin yapılmasını sağlama ve ekonomik, mali ve ticari örgütleri denetleme ;
  • ticari işler üzerinde demokratik kontrol uygulama ya da başka bir ifadeyle ekonominin suça yönelmesine “sıfır tolerans” gösterme.

Konsey üyeliği henüz belirlenmedi ve uluslararası düzeyde tartışılması gerekmektedir. Ancak biz Konseyin bileşimi için, asgari şartımızı oluşturan bazı genel kuralları öne çıkarıyoruz: Konsey üyeliği sivil toplum (STK’lar, sendikalar vb.) temsilcilerini içermeli, kadınlarla erkekler arasında eşitliği sağlamalı ve Kuzey ile Güney ülkeleri arasındaki eşitliği yansıtmalıdır.

Bu hedefe ulaşmak için gerekli koşullar arasında Dünya Yürüyüşü’nün yakın gelecek için talep ettikleri şunlardır;

  • Varoluşlarıyla bile finansçılara, şirketlere, siyasi liderlere vb.ne “kendi” paralarını saklama olanağı sağlayarak ve onları vergi ödemekten, Devletlerin yasalarına ve düzenlemelerine uymaktan kurtararak bir tür yasallaşmış hırsızlık teşkil eden, bütün vergi sığınaklarının ortadan kaldırılması ( Gibraltar, Cayman Adaları, Liechtenstein da dahil olmak üzere vergiden muaf tutulan yaklaşık kırk sığınak vardır);
  • yasallaşmış hırsızlığın başka bir biçimini oluşturan ve antidemokratik bir uygulama olan bankacılık sırlarının sona ermesi;
  • şu anda en zengin yedi ülke tarafından tekelleştirilmiş zenginliğin yeniden dağıtılması.

YASAL SORUNLAR

Dünya Yürüyüşü yoksulluğun ortadan kaldırılmasını, tek başına ulaşılması gereken bir hedeften ibaret değil, fakat aynı zamanda hemen uygulanması gereken bir hak olarak görür. Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesinin uygulanması için protokol talebimizin kaynağı budur .

Y-6 Büyük güçlerce birçok ülkeye dayatılan, çoğunlukla kadınları ve çocukları etkileyen ambargo ve ablukaların kaldırılması.

Barışa ve ulus-devletlerin demokratik ve özerk işleyişine bağlılığımızı tekrar bildiriyoruz.

KADINA YÖNELİK ŞİDDETE SON VERMEK İÇİN

Ş-1 İnsan hakları savunucusu olduğunu iddia eden Devletlerin, kadınlarla kız çocukların üzerinde denetim kuran, siyasi, dini, ekonomik ya da kültürel her tür otoriteyi mahkum etmesi ve temel haklarını ihlal eden her tür rejim
i kınadığını açıklaması.

Ş-2 Devletlerin, yasalarında ve eylemlerinde, kadına yönelik şiddetin bütün biçimlerini, hiçbir bir gelenek, din, kültürel davranış ya da siyasi güç tarafından mazur gösterilemez temel insan hakları ihlali olarak tanıması. Dolayısıyla, bütün devletler, bir kadının kendi kaderini tayin etme, bedeniyle üreme fonksiyonları üzerinde denetim sahibi olma hakkını (kürtaj ve gebelikten korunma hakkı, zorla kısırlaştırılmama özgürlüğü ve çocuk sahibi olma hakkı) tanımalıdır.

Ş-3 Devletlerin, kadına yönelik şiddetin bütün biçimlerine son vermek için yeterince mali ve diğer araçlarla donanmış eylem planlarını, etkin politikalarla programları hayata geçirmesi.

Bu eylem planları özellikle şu unsurları içermelidir: önleme, halk eğitimi, adli kovuşturma, saldırganların “tedavisi”, kadına yönelik şiddete ilişkin araştırma ve istatistikler, mağdurların korunması için yardım, çocuklara tecavüz de dahil olmak üzere pornografiye, kadın ticaretine ve cinsel tacize karşı kampanyalar, cinsiyetçi-olmayan eğitim, adalet sistemine daha kolay ulaşma, hakimlerin ve polisler için eğitim programları.

Ş-4 Kadın ve çocuk haklarıyla ilgili sözleşme ve anlaşmaları çekince koymaksızın imzalamaları ve hayata geçirmeleri için Birleşmiş Milletlerin, üye devletler üzerinde olağanüstü baskı oluşturması. (Özellikle Sivil ve Siyasi Haklar Sözleşmesi, Kadına yönelik Her Tür Ayırımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi, Çocuk Hakları Sözleşmesi, Her Tür Irk Ayırımcılığının Önlenmesi Sözleşmesi ile Bütün Göçmen İşçilerin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme).

Devletlerin ulusal yasalarını bu farklı uluslararası belgelerle, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesiyle, Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi Bildirgesiyle, Kahire ve Viyana Bildirgeleriyle, Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformuyla uyumlu hale getirmesi.

Ş-5 Mümkün olan en kısa sürede

  • Kadına Yönelik Her Türlü Ayırımcılığın Önlenmesi Sözleşmesine;
  • Çocuk Hakları Sözleşmesine ilişkin protokollerin kabul edilmesi (hayata geçmesi için gerekli mekanizmaların kurulması).

Bu protokoller bireylere ve gruplara bir devlete karşı dava açma imkanı sağlayacaktır. Devletleri bu anlaşma ve sözleşmelerde belirtilen hakları hayata geçirmeye zorlamak için uluslararası baskı oluşturmanın bir aracını teşkil ederler. İhlal eden Devletlere karşı hakiki yaptırımlar uygulanması benimsenmelidir.

Ş-6 1949 İnsan Kaçakçılığı ve Diğerlerinin Kötü Amaçlı Kullanılması ve Sömürülmesini Önleme Sözleşmesinin, Birleşmiş Milletlerin Genel Kurulunda (1996) kabul edilen kadınlarla kız çocuklarının alınıp satılmasına ile göçmen kadınlara yönelik şiddete dair iki karar metni gibi konuyla ilgili yeni belgelerin de göz önüne alınarak yaşama geçmesi için gerekli mekanizmaların kurulması. Ulusötesi örgütlü suçlara dair Aralık 2000 Sözleşmesine, özellikle insan kaçakçılığına ilişkin iki ek protokole imza atması için Devletlere ek bir çağrı yapılacaktır. .

Ş-7 Devletlerin Uluslararası Suç Mahkemesinin yargılama yetkisini tanıması ve özellikle tecavüzle cinsel tacizi savaş suçu ve insanlığa karşı işlenmiş suç olarak tanımlayan hükümlere uyması.

Ş-8 Bütün Devletlerin konvansiyonel, nükleer ve biyolojik silahlar karşısında silahsızlanma politikalarını benimsemesi ve hayata geçirmesi. Bütün Devletlerin Kara Mayınlarına Karşı Sözleşmeyi imzalaması.

Birleşmiş Milletlerin her türlü müdahale, saldırı ve askeri işgale son vermesi, mültecilerin anavatanlarına geri dönme hakkını güvence altına alması; devletler üzerinde insan haklarına uymaya ve çatışmaları çözümlemeye zorlayıcı baskı uygulaması.

Ş-9 Cinsiyetçi ayırımcılığın ve zulmün ve cinsel şiddetin mağduru olan kadınların sığınma hakkının mümkün olan en kısa sürede kabul edilmesi

Ş-10 Bütün insanların eşitliği ilkesine dayanarak, Birleşmiş Milletlerin ve uluslararası toplumu oluşturan bütün Devletlerin bir kişinin cinsel yönelimi, onun aşağıdaki uluslararası belgelerde belirtilen haklardan tam olarak yararlanmasını engellemeyeceğini resmen tanıması: İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Sivil ve Siyasi Haklar Sözleşmesi, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi ile Kadına Yönelik Her Türlü Ayırımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi.

Ş-11 Cinsel yönelime dayalı olarak ayırımcılık ve zulme uğrayan mağdurların sığınma hakkının mümkün en kısa sürede kabul edilmesi .

Ş-10 ve Ş-11 talepleri, 2000 eylemleri için dünya platformumuzu belirlediğimiz 1998 yılında yapılan toplantıya katılan kadınlar tarafından oybirliği ile kabul edilmedi. Bazı ulusal eşgüdüm örgütleri bu yüzden bu talepleri kendi eylemlerine dahil etmedi. Buna rağmen dünya platformunun ayrılmaz bir parçasıdır.