Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Haziran 2023 Raporu

2023 Haziran Ayında Erkekler Tarafından 22 Kadın Öldürüldü, 27 Kadın Şüpheli Şekilde Ölü Bulundu.

2023 Haziran Raporu*

Haziran Ayında 22 Kadın Cinayeti, 27 Şüpheli Kadın Ölümü

Türkiye’de kadın cinayetlerini durdurma mücadelemiz 13 yıldır devam ediyor. Platform olarak, ihtiyacı tespit ettiğimiz 2010 yılından itibaren kadın cinayeti verilerini kamuoyuna açıklıyoruz. Bakanlıklar ise kaç kadının, neden, nasıl, kim tarafından öldürüldüğünü açıklamak yerine, kadın cinayeti verilerinin yanlış hazırlandığını söyleyerek gerçekleri çarpıtıyor. Kadın cinayeti ve şüpheli kadın ölümleri gerçekliğini açıklamakla birlikte, kadın cinayetlerini durdurmak için somut çözüm önerilerinin hayata geçirilmesi de devletin görevidir. Bu görevin yerine getirilmesi için de ilgili tüm bakanlıkların, tüm mekanizmaların harekete geçirilmesi için mücadeleye devam edeceğiz.

6  kadın hayatına dair karar almak istemesi bahanesiyle öldürüldü

Bu ay 22 kadın cinayeti işlenmiş, 27 kadın şüpheli bir şekilde ölü bulunmuştur. Öldürülen 22 kadından 6’sı boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesi ile, 2’si ekonomik bahane ile, 1’i çocuğunun velayetini alması bahanesi ile öldürüldü. 13’ünün ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi. 13 kadının hangi bahaneyle öldürüldüğünün tespit edilememesi, kadına yönelik şiddetin ve kadın cinayetlerinin görünmez kılınmasının bir sonucudur. Kadınların kim tarafından, neden öldürüldüğü tespit edilmedikçe; adil yargılama yapılmayıp şüpheli, sanık ve katiller caydırıcı cezalar almadıkça, önleyici tedbirler uygulanmadıkça şiddet boyut değiştirerek sürmeye devam ediyor.

Her biri birer yaşam olan kadın kardeşlerimizin isimlerini sizinle paylaşmak isteriz:

İllere göre Haziran ayının kadın cinayetleri verileri ise şöyle:

Kadınlar kimler tarafından öldürüldü?

Haziran ayında öldürülen 22 kadının 9’u evli olduğu erkek, 3’ü tanıdığı biri, 4’ü birlikte olduğu erkek, 1’i eskiden evli olduğu erkek, 2’si eskiden birlikte olduğu erkek, 1’i oğlu, 2’si akrabası tarafından öldürülmüştür. Bu ay kadınların %41’i evli olduğu erkek tarafından öldürüldü.

Kadınlar en çok evlerinde öldürüldü

Kadınların 12’si evinde, 4’ü sokakta,  3’ü işyerinde, 1’i otelde öldürülmüştür. 2 kadının öldürüldüğü yer tespit edilememiştir. Bu ay öldürülen kadınların %55’i evlerinde öldürüldü.

Kadınlar en çok ateşli silah  ile öldürüldü

Bu ay öldürülen kadınların 12’si ateşli silahlarla, 6’sı kesici aletlerle, 1’i darp edilerek, 2’si boğularak, 1’i motosikletle çarpılarak öldürüldü. Bu ay öldürülen kadınların %55’i ateşli silah ile öldürüldü.

Kadınların çalışma durumu hala tespit edilemiyor

Kadınların çalışma durumlarını tespit etmek ise çok zor. Önemli olan bu verinin de basın mensupları tarafından dikkate alınması gerektiğini düşünüyoruz. Bu ay TÜİK’in açıkladığı verilere göre, ‘ev işleriyle meşgul’ kadınların sayısı bir önceki yıla göre 65 bin daha arttı. Böylece TÜİK’e göre işgücü dahi sayılmayan kadınların sayısı 2022’de 9 milyon 982 bin oldu. TÜİK’in verileri bu şekilde açıklaması, kadın işsizliğinin gerçek boyutunun üzerini örtmeye çalışmaktır. Çalışma hayatına alınmayan ya da istihdamdan uzaklaştırılan kadınlar toplumda oluşan toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılık, şiddet ve kadın cinayetleri tehlikelerine karşı daha korunmasız hale gelmektedir. Ulaşılabilen veriye göre kadınların 7’si bir işyerinde çalışıyor ve 15 kadının çalışma durumu bilinememektedir.

KARANLIK GÜNLERDE BİR FENER, SEN DE KADIN MECLİSLERİNE GEL!

Seçimlerin sonrasında, Türkiye’nin çeşitli illerinden 2000’den fazla kadın Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Kadın Meclislerimize katıldı. Bu katılımlar, farklı siyasi görüşlere, parti ve kurumlara mensup kadınları içeriyordu. Bu durum, fikrimizin toplumda ne kadar yaygınlaştığını ve mücadelemizin ne kadar meşru olduğunu açıkça ortaya koyuyor.  Aynı zamanda bu dönemde örgütlenmenin ve bir araya gelmenin önemli ihtiyaç olduğunu da gösteriyor.

Son haftalarda İstanbul’un 9 bölgesinde ve birçok ilde toplantılar gerçekleştirdik. Toplantılarda gözlemlediğimiz son derece önemli bir nokta; kadınlar, heyecan ve coşkuyla birlikte, geleceğe dair uzun vadeli bir değişim ve dönüşüm arayışında. Her biri kendi gücünün farkında, öneriler sunuyor ve politik değerlendirmelerle Kadın Meclisimize güç katıyorlar.

Bu durum, kadınların içinde bulunduğumuz toplumsal değişimin öznesi olarak hareket ettiğini açıkça göstermektedir. Artık kadınlar, karar alma süreçlerinde etkin bir şekilde yer alarak kendi geleceklerini şekillendirmeye odaklanıyorlar.

Kadın Meclisimize katılan her bir üye, kendi perspektiflerini ve deneyimlerini getirerek meclisimizi zenginleştiriyor ve güçlendiriyor. Önerileri ve politik değerlendirmeleriyle, daha kapsayıcı ve etkili bir mücadele yürütmek için önemli bir temel oluşturuyorlar. Kadın Meclisleri olarak, eşitlik ve özgürlük mücadelemize çoğalarak devam edeceğiz.

SİZ BİZİ DURDURAMAYACAKSINIZ, BİZ KADIN CİNAYETLERİNİ DURDURACAĞIZ!

27 Kasım 2022’de Kadıköy Kaymakamlığı’nın hukuksuz yasak kararıyla 25 Kasım eylemimiz engellenmiş 68 Kadın Meclisi üyemizin de içinde bulunduğu 118 kiş gözaltına alınmıştı. Bu ay arkadaşlarımız hakkında açılan davanın ilk duruşmasında bütün arkadaşlarımız beraat etti. Yasaklamaya kalktıkları “Kadın Cinayetlerini Durduracağız” sloganını her yerde haykırmaya devam edeceğiz. Siz bizi durduramayacaksınız, bizler kadın cinayetlerini durduracağız.

ONUR HAFTAMIZ KUTLU OLSUN  

Onur ayı, bu yıl da yine yasaklarla karşı karşıya kaldı. Onur ayındaki tüm etkinlikler, piknikler, film gösterimleri, konserler de aynı Onur Yürüyüşü gibi yasaklandı. 2023 cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri öncesinde, LGBTİQ+ bireylere yönelik ayrımcı ifadeler, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim kampanyasının temel taşlarından biri haline geldi. Bu açıkça gösteriyor ki yasaklar politik bir kararın sonucudur. Hükümet, LGBTİQ+ bireyleri toplumun hayatta kalmasını tehdit eden felaketler olarak tanımlıyor. Bu durum, LGBTİQ+ hak mücadelesinin karşı karşıya olduğu zorlukların ve ayrımcılık politikalarının derinleşmesine yol açıyor.

Onur haftası etkinlikleri ve Yürüyüş, son dokuz yıldır sürekli olarak engelleniyor ve bu yıl da İstanbul Valisi tarafından “aile kurumunu tehdit eden” gerekçesiyle yasaklandı. İstanbul’da ve İzmir’de ise içlerinde üyelerimizin de olduğu onlarca kişi gözaltına alındı.Tüm yasaklara rağmen onur ayı boyunca gri şehirleri gökkuşağının renklerine boyadık. Mücadelemizden ve eşit yurttaşlık haklarımızdan vazgeçmeyeceğiz.

ŞÜPHELİ KADIN ÖLÜMLERİ ARTIYOR!

2023’ün ilk 6 ayında 128 şüpheli kadın ölümü gerçekleşti.  Failler artık sadece cinayet işlemekle kalmıyor, aynı zamanda bu cinayetleri gizleyebileceklerine inanıyorlar. Şüpheli kadın ölümleri genellikle kadınların yüksek katlardan atılarak veya evlerinde şüpheli şekilde ölü bulunmasıyla gerçekleşmektedir. İronik bir şekilde, birçok kadın plazalarda bir erkek ile birlikteyken intihar kararı aldığı iddia ediliyor. Şüpheli ölümlerde, fail kendini “şaka yapıyorduk, kendi atladı” gibi komik ifadelerle savunmaktadır. Bazı aylarda, şüpheli kadın ölümü sayısı kadın cinayeti sayısını geçmektedir. Şüpheli kadın ölümlerinin tesadüf olmadığını gözlemliyoruz. Şüpheli kadın ölümlerindeki artış İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararı ile bağlantılıdır. Failler, bu gibi gelişmelerden cesaret alarak cinayetleri gizleyebileceğine inanmaktadır. Şüpheli ölümlerle ilgili süreç etkin bir şekilde yürütülmemektedir, ancak artık kadınlar bu davaların peşini bırakmamaktadır. Kadınların şüpheli ölümleriyle ilgili soruşturmaların tamamlanıp adaletin sağlanması için mücadelemize devam edeceğiz. Hiçbir kadının ölümü şüpheli kalmayana kadar kararlılıkla çalışmaya devam edeceğiz.

6284 ve Sonuçları

Kayseri’de 5 yaşındaki kız çocuğuna cinsel istismarda bulunan  M.V. ifadesi alındıktan sonra adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı  meclisin açılış gününde 6284’ü hedef aldı. Tüm parti programıı kadın düşmanı içeriklerden oluşan Yeniden Refah Partisi uzun süredir 6284’e karşı savaş halinde. Biz kadınlar 6284’ün korunması ve uygulanması için sürekli mücadele edeceğiz.

Ayrıldığı Koray Gülbar tarafından silahla vurularak öldürülen Elif Güneş’in davası karara bağlandı. Sanığa “kadına karşı kasten öldürme” suçundan indirim uygulanmadan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.Faile yardım eden sanığa ise 15 yıl hapis cezası verildi.

Nefes Balkan’ın evinin penceresinden düşerek şüpheli bir şekilde hayatını kaybetmişti. Sanık Tunahan Türker  “kasten öldürme” suçundan hiçbir indirim uygulanmadan müebbet hapis ile cezalandırıldı.

Remziye Tüysüz boşandığı Yalçın Polat tarafından boğularak öldürülmüştü. Sanık Yalçın Polat “tasarlayarak öldürme” suçundan hiçbir indirim uygulanmadan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Şüpheli kadın ölümleri derhal aydınlatılmalıdır.

Bir süredir raporlarımızda da açıkladığımız gibi intihar veya doğal ölüm gibi sunulan şüpheli kadın ölümleri ve şüpheli bir şekilde ölü bulunan kadın sayısında pandemi süreciyle birlikte çok ciddi bir artış yaşanmaktadır. Şüpheli kadın ölümleri, maalesef kadın cinayetlerinden daha da zorlu olabilmektedir. Kadınların öldürülüp öldürülmediği, gerçekten kaza ile mi öldükleri, kadınların toplumsal cinsiyet temelli öldürülüp öldürülmediği (kadın cinayeti olup olmadığı), intihar edip etmedikleri veya intihara sürüklenip sürüklenmediklerinin açığa çıkarılması gerekmektedir.

İstanbul’da yaşayan 32 yaşındaki Çilem Büşra Yılmaz evinde ölü bulundu. Ölümünden 3 gün önce Çilem’in birlikte olduğu Serkan Ö. tarafından darp edildiği gerekçesiyle şikayetçi olmuştu.

Nevşehir’de yaşayan 2 çocuk annesi Zeliha Usalan 6. kattaki evinin penceresinden düşerek hayatını kaybetti.

Mersin’deki bir otoyol üzerinde 62 yaşındaki D.K. ölü olarak bulundu. Şüpheli S.S.K. gözaltına alındı.

İstanbul’da 2 çocuk annesi Mohri Ereshova karnı ve boğazı kesilmiş şekilde ölü olarak bulundu. Evli olduğu Mekan Ereshova gözaltına alındı.

Haziran ayında kadınlar ile ilgili neler oldu?

Afganistan’da Taliban yönetimi bayram mesajı yayınladı. Kadınların kamusal hayata katılımının yasak olduğu ve temel haklarının kısıtlandığı Afganistan’da, Taliban yönetiminin kadınların yaşamlarının iyileştirilmesi için adımlar attığını iddia etti.

Gezi davasından 18 yıl mahkum edilen Çiğdem Mater, cezaevinde kantinde tampon satılmadığından, tampon için dilekçe verdi. Ancak Sadi Konuk Hastanesi’nden gelen erkek doktor talebini “Türk kadını tampon kullanmaz.” diyerek reddetti.

Melike Şahin’in Bursa konseri gerekçesiz bir şekilde iptal edildi. Melike Şahin’in bir ödül gecesinde yaptığı konuşmadan sonra iktidara yakın sosyal medya hesapları konserin iptalii için kampanya başlattılar. Bursa Büyükşehir Belediyesi de Melike Şahin’in konserini gerekçesiz iptal etti.

Haziran ayında öldürülen 22 kadının yaşam mücadelesi hikayeleri

İzmir’de 40 yaşındaki Nermin Yılmaz evli olduğu Mustafa Yılmaz tarafından pompalı tüfekle öldürüldü.

Kars’ta 28 yaşındaki Ö.B. boşanma aşamasında olduğu Z.B. tarafından pompalı tüfekle öldürdü. Ö.B.’nin İstanbul’da Z.B. tarafından darp edildiği bu sebeple ailesinin yanında sığındığı öğrenildi. Z.B aynı zamanda Ö.B.’nin erkek kardeşini de öldürdü.

Antalya’da Melek Bağce boşanma aşamasında olduğu Mustafa Bağce tarafından boşanma davasının duruşması ardından Melek Bağce’nin çalıştığı aile sağlığı merkezinde kesici alet ile öldürüldü.

Manisa’da 34 yaşındaki Şükran Dalmış eskiden evli olduğu İsmet Dalmış tarafından ateşli silahla öldürüldü.

Gaziantep’te 25 yaşındaki Bilge Kaya 1 hafta önce boşandığı Mertcan Köse tarafından 4 aylık bebeklerinin velayetinin Bilge Kaya’ya verilmesi bahanesiyle arabayla önü kesilerek pompalı tüfek ile öldürüldü. Fail o sırada Bilge Kaya’nın yanında bulunan ve engel olmaya çalışan babasını da öldürdü.

İzmir’de yaşayan 21 yaşındaki Dudu Yılmaz evli olduğu Rıfat Yılmaz tarafından kaldığı pansiyonda kabloyla boğularak öldürüldü. Dudu Yılmaz’ın 3,5 aydır failden ayrı yaşadığı ve boşanmak istediği öğrenildi.

Ankara’da 24 yaşındaki avukat Belen Neslin Coşgun, birlikte olduğu Muhammed B. tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü.

İzmir’de Gülkamar Hanimova ile kızları Leyla Geldiyazova, Laçin Geldiyazova Gülkamar Hanimova’nın birlikte olduğu Saparmurat Hallyev tarafından kıskançlık bahanesiyle öldürüldü. Fail aynı zamanda Laçin Geldiyazova’nın birinin birlikte olduğu Ruslan Kerimov’u da öldürdü.

Antalya’da 38 yaşındaki 3 çocuk annesi Sinem Albeni evli olduğu Ufuk Albeni tarafından darp edilerek öldürüldü.

Eskişehir’de 39 yaşındaki Beyhan Gökçe 1 yıl önce boşandığı İdris Güneş ile tartışmasından sonra motorsikleti ile seyir halindeyken İdris Güneş tarafından motosiklerine çarpılarak öldürüldü.

İstanbul’da 25 yaşındaki Elena David eskiden birlikte olduğu B.A. tarafından çalıştığı iş hanında ateşli silahla vurularak öldürüldü. Fail daha sonra aynı silahla intihar girişiminde bulundu.

Aksaray’da 45 yaşındaki 1 çocuk annesi Şengül Keleş, 20 yaşındaki üvey oğlu Ömer Keleş tarafından boğularak öldürülüp sulama kanalına atıldı.

İzmit’te 34 yaşındaki Gözde Vural birlikte olduğu Hasan Ceylan tarafından ateşli silahla başından vurularak öldürüldü. Hasan Ceylan aynı silahla intihar etti.

Ankara’da Zeliha Yağmur oğlu Sefa Yağmur tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Zeliha Yağmur’un daha önce oğlu hakkında uzaklaştırma kararı aldığı ve failin tanınmamak için çarşaf giyinip, eve balkondan girdiği öğrenildi.

İstanbul’da yaşayan 2 çocuk annesi hemşire Sevinç Akdoğan, emeklilik ikramiyesini vermemesi bahanesiyle evli olduğu Rahim Akdoğan tarafından bıçaklanarak öldürüldü.

Adana’da yaşayan 27 yaşındaki Sultan Erdoğan, iş yerinde iş arkadaşı Rıdvan Sebuktekin tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü.

İzmir’de 1 çocuk annesi Fidan Bahçecioğlu eskiden birlikte olduğu Yücel K. tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü. Fidan Bahçecioğlu’nun kardeşi Kenan Bahçecioğlu da fail tarafından olay esnasında öldürüldü.

Karabük’te 19 yaşındaki Karbeyaz Çimen, eşinin babası Tarık Çimen tarafından ateşli silahla başından vurularak öldürüldü. Tarık Çİmen 22 Haziran’da ‘cinsel istismar’ suçlamasıyla tutuksuz yargılanmak üzere cezaevinden tahliye edilmişti.

Adana’da 30 yaşındaki Nuriye Arslan boşanma aşamasında olduğu Erhan Arslan tarafından ateşli silahla başından vurularak öldürüldü. Fail aynı silahla intihar etti.

Hakkari’de 20 yaşındaki Evin R. evli olduğu Heryad R. Y. tarafından kalaşnikof orta otomatik silahla vurularak öldürüldü. Evin R.’nin 16 yaşındaki kardeşi Peyman R. de ağır şekilde yaralandı.

 *Raporumuz: Her ay basına yansıyan kadına yönelik şiddet haberlerinde davalar, yeni yaşanan olaylar ve kadın hareketine dair ayrıntılar yer almaktadır. Bizler, basına yansıyan haberleri ve doğrudan bize gelen başvuruları derleyerek bir sayıya ulaşıp, bu çerçevede raporumuzu hazırlıyoruz. Kadın Cinayeti raporumuzu Femicide kavramına göre ele alıyor, bir araya getiriyor ve değerlendiriyoruz. Yani Femicide kavramına göre; “embriyodan cenine, bebekten çocuğa, erişkinden yaşlıya kadar tüm kadın cinsiyetteki bireylerin sadece cinsiyetlerinden dolayı ya da toplumsal cinsiyet kimliği algısına aykırı eylemleri bahane edilerek, bir erkek tarafından öldürülmesi ya da intihara zorlanmasıdır. Femisidler salt kadın cinsiyetteki insanların öldürüldüğü cinayetler olarak algılanmamalıdır. Nefretle işlenen bu cinayetlerde, saldırıya uğrayan şey kadın kimliğidir.”

Kaynak: haziran-2023-raporu